Lipödem, genellikle kadınları etkileyen kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Bu hastalık, vücutta anormal yağ birikimi ve dağılımıyla karakterizedir ve özellikle kalça, bacak ve bazen kolları etkiler. Lipödem, hormonal değişiklikler, genetik yatkınlık ve diğer bilinmeyen faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklanabilir.
Lipödemin kesin nedenleri bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve hormonal değişikliklerin (örneğin, ergenlik, gebelik, menopoz) hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir.
Lipödemin Belirtileri;
Asimetrik Yağ Birikimi: Kalça, bacak ve bazen kollarda orantısız yağ birikimi.
Ağrı ve Hassasiyet: Etkilenen bölgelerde ağrı, hassasiyet ve dokunmaya karşı artan duyarlılık.
Şişlik ve Ödem: Ayak bileklerinde genellikle şişlik görülmez, bu da lipödemi lenfödemden ayıran bir özelliktir.
Cilt Değişiklikleri: Cilt altında nodüller veya sertleşmiş yağ dokusu oluşabilir.
Lipödem için kesin bir tedavi yoktur, ancak araştırmalar devam etmektedir. Mevcut tedaviler, semptomları azaltmayı ve yaşam kalitesini artırmayı amaçlamaktadır. Lipödemin hafifletilmesi veya rahatlatılması için uygulanabilecek durumlar:
Yağ dokusunu azaltmak
Lenfatik drenajı iyileştirmek
Ağrı ve iltihabı hafifletmek
Hareket kabiliyetini artırmak
Duygusal stresi azaltmak
Lipödem ve Lenfödem
Lenfödem, lenfin yumuşak dokularda biriktiği bir durumdur. Lenf, kan sisteminin arterleri ve kılcal damarları boyunca dolaşan berrak bir sıvıdır. Vücut dokularını toksinlerden ve istenmeyen maddelerden arındırmaya yardımcı olur.
Hem lenfödem hem de Lipödem şişmeye neden olur, ancak farklı durumlardır. Lenfödem, Lipödemnın ileri aşamalarında da ortaya çıkabilir. Bu olduğunda, doktorlar buna ikincil lenfödem veya lipo-lenfödem derler.
Lipödemnın neden olduğu aşırı yağ dokusu, lenfin düzgün bir şekilde drene olmasını engelleyen tıkanıklıklara neden olabilir.
Lenfödem bazen meme kanseri tedavilerinin bir yan etkisi olarak da ortaya çıkar.
Lipödem Aşamaları
Lipödem tedavileri yaşam tarzı stratejilerinden cerrahiye kadar çeşitlilik gösterir. Bir doktor, semptomları azaltmak ve rahatsızlıkları hafifletmek için aynı anda birden fazla strateji kullanabilir.
Lipödem zamanla ilerleyebilir. Etkili tedavi, semptomlarınızın ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olacaktır. Durumun ne kadar ilerlediğini netleştirmek için doktorlar, semptomları dört aşamaya sınıflandırırlar:
Aşama 1: Cildinizin yüzeyi tipik görünümdedir ve minimal şişlik vardır. Cildinizin altındaki yağ dokusu yumuşaktır. Lipödem genellikle tedaviye iyi yanıt verir.
Aşama 2: Cildinizin yüzeyi sert ve düzensizdir, yağ nodülleri ve daha fazla şişlik vardır. Yağ dokusu da serttir. Tedaviler hala etkili olabilir.
Aşama 3: Cildinizin yüzeyi kalın ve serttir, altında sert yağ dokusu bulunur. Sürekli şişlik ve büyük, sarkan doku kitleleri vardır. Bu aşama tedaviye daha az yanıt verebilir.
Aşama 4: Cildiniz ve yağ dokusu çok serttir. Ayrıca lenfödem de vardır. Bu aşama tedaviye en az yanıt veren aşamadır, ancak ağrı yönetimi teknikleri ve cerrahi yardımcı olabilir.
Diyet Değişiklikleri
Lipödem olduğunda diyet yapmak zor olabilir. Aslında, lipödem yağı genellikle tipik diyet ve egzersiz trendlerine dirençlidir. Hızlı diyetler, uzun vadeli yaşam tarzı değişiklikleri olmadan, vücudun üst yarısında kilo kaybına neden olabilir, ancak lipödem olumsuz yan etkilerine neden olduğu bölgeleri etkilemez.
Genellikle, kilo kaybı lipödem üzerinde çok az etkiye sahiptir ve hatta yeme bozuklukları riskini artırabilir. Bunun yerine, kasıtlı diyet desenleri ve sağlıklı alışkanlıklar semptomları hafifletebilir ve durumun ilerlemesini yavaşlatabilir.
Lipödeme bağlı yağ birikimi, kalori kısıtlamasına veya diyete iyi yanıt vermez. Doğru beslenme değişiklikleri, lipödemdan kaynaklanmayan yağı azaltmaya yardımcı olabilir.
Lipödem iltihaba neden olduğundan, anti-inflamatuar bir diyet özellikle yardımcı olabilir. Enflamasyonu azaltmakla ilişkilendirilen belirli bir diyet, Akdeniz diyeti ve ketojenik diyettir.
Bu diyette sınırlanan yiyecekler şunlardır:
Hayvansal yağlar ve proteinler
Pastörize süt ürünleri
Koruyucular ve yapay tatlar veya tatlandırıcılar
İşlenmiş un ürünleri
Basit şekerler ve karbonhidratlar
Lipödem ile ilişkilendirilen diğer bir diyet, keto diyetidir. Lipödem için ketojenik diyetin bazı sakıncaları olsa da sağlıklı yağlar açısından zengin bir diyetin avantajları olabilir. Bir çalışma, düşük karbonhidratlı, yüksek yağlı bir diyetin (keto gibi) Lipödem hastalarında ağrı algısını ve yaşam kalitesini iyileştirebileceğini öne sürüyor.
Tek başına diyet, genel olarak daha ince bir görünüm elde etmenize yardımcı olmayabilir. Ancak kaybedecek fazla kilonuz varsa, bunu yapmak ağrıyı ve iltihabı azaltabilir ve hareket kabiliyetinizi artırabilir.
Düşük karbonhidrat diyetleri
Vejetaryen diyetler
Akdeniz diyeti
Lipödem için Diyet Önerileri
Anti-İnflamatuar Gıdalar: Lipödemin yönetiminde inflamasyonu azaltmak önemlidir. Anti-inflamatuar özelliklere sahip gıdalar, omega-3 yağ asitleri içeren balık, ceviz, keten tohumu ve chia tohumu gibi besinlerdir. Ayrıca, zeytinyağı, yeşil yapraklı sebzeler, meyveler ve tam tahıllar da anti-inflamatuar etkileriyle bilinir.
Tuz Tüketimini Azaltmak: Aşırı tuz tüketimi, vücutta su tutulmasına ve şişliğin artmasına neden olabilir. Bu nedenle, tuz tüketimini sınırlamak, lipödem semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir.
Şeker ve Rafine Karbonhidratları Azaltmak: Yüksek şeker ve rafine karbonhidrat içeren yiyecekler, kilo alımına ve inflamasyona neden olabilir. Bu tür yiyecekleri sınırlamak, sağlıklı bir kiloyu korumaya ve inflamasyonu azaltmaya yardımcı olabilir.
Bol Su İçmek: Yeterli su tüketimi, vücuttaki toksinlerin atılmasına yardımcı olur ve şişliği azaltır. Günlük su alımını artırmak, genel sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.
Dengeli ve Çeşitli Beslenmek: Farklı besin gruplarından yeterli miktarda tüketmek, vücudun ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri almak için önemlidir. Protein, lif, vitamin ve mineral açısından zengin bir diyet, lipödem semptomlarını yönetmede destekleyici olabilir.
Önerilen Besinler
Yeşil Yapraklı Sebzeler: Ispanak, kale, brokoli gibi sebzeler, vitamin ve mineral açısından zengindir ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir.
Balık ve Deniz Ürünleri: Omega-3 yağ asitleri açısından zengin olan somon, sardalya ve uskumru gibi balıklar, inflamasyonu azaltmaya yardımcı olur.
Meyveler: Yaban mersini, çilek, elma ve nar gibi meyveler, antioksidan ve lif açısından zengindir.
Tam Tahıllar: Yulaf, kinoa, bulgur gibi tam tahıllar, lif ve besin değerleriyle sağlıklı beslenmenin önemli bir parçasıdır.
Kuruyemiş ve Tohumlar: Ceviz, badem, chia tohumu ve keten tohumu, sağlıklı yağlar ve protein açısından zengindir.
Egzersiz
Egzersiz yapmak, kendinizi daha güçlü ve vücudunuz üzerinde daha kontrol sahibi hissetmenize yardımcı olabilir. Alt vücuttaki kasları güçlendiren egzersizler, ağrıyı azaltmak ve hareket kabiliyetini artırmak için özellikle yardımcı olabilir.
Lenfatik sisteminiz, sıvıyı vücudunuzda pompalamak ve hareket ettirmek için kaslarınıza güvenir. Egzersiz ve fiziksel aktivite, kas için gereklidir. Bu, Lipödem ve lenfödemin neden olduğu şişmeyi azaltmaya yardımcı olabilir.
Lipödemden kaynaklanmayan fazla yağınız varsa, egzersiz, Lipödem etkisi altındaki vücut bölgelerinizi küçültmeye yardımcı olabilir.
Lipödem ilerledikçe yürümek ve hareket etmek zorlaşabilir, ancak fiziksel aktivite hala önemlidir ve yardımcıdır. Su aerobikleri ve yüzme, yürümekten daha kolay olabilir.
Su, bir tür kompresyon işlevi görür. Su egzersizi eklemlerinizi destekler ve daha geniş hareket aralığı sağlar. Ayrıca sertleşmiş bağ dokusunu yumuşatabilir ve bu da lenfatik akışı artırabilir.
Yoga, kas gücünü artırmanıza ve esnekliği geliştirmenize yardımcı olabilir. Ayrıca rahatlamanıza ve ruh halinizi iyileştirmenize yardımcı olabilir. Yoga'nın lipödem olan kişiler için nasıl faydalı olduğuna dair çok fazla araştırma yoktur. Ancak, 2021 yılında yapılan bir araştırma incelemesinde, araştırmacılar yoga'nın lenfödemin neden olduğu ağrı ve şişmeyi azaltmada orta derecede faydalı olduğunu belirtilmiştir.
Lipödem, yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalık olmasına rağmen, doğru beslenme alışkanlıkları ile semptomlar yönetilebilir ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Anti-inflamatuar gıdalar, tuz ve şeker tüketiminin azaltılması, bol su içme ve dengeli beslenme gibi diyet değişiklikleri, lipödemle başa çıkmada önemli rol oynar. Lipödem hastalarının, kişiselleştirilmiş bir beslenme planı için bir uzman ile çalışmaları önerilir.
Comments